Τα συμπτώματα του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού είναι μη ειδικά για να οδηγήσουν σε διάγνωση, αλλά θα πρέπει να θέσουν σε ασθενείς και ιατρούς την υποψία. Η ανεύρεση σε εξετάσεις αίματος υψηλών τιμών ασβεστίου, σε συνδυασμό με υψηλές τιμές παραθορμόνης και συχνά χαμηλές τιμές φωσφόρου είναι τα τυπικά εργαστηριακά ευρήματα του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού. Κατόπιν ο θεράπων ιατρός θα συστήσει απεικονιστικό έλεγχο για να προσδιορίσει το εύρος της βλάβης που έχει υποστεί ο ασθενής (υπερηχογράφημα νεφρών, μέτρηση οστικής πυκνότητας) και για εντοπισμό του ή των παθολογικών αδένων (υπερηχογράφημα παραθυρεοειδών, σπινθιρογράφημα με Sestamibi κ.α.).