Η διαγνωστική διαδικασία των παθήσεων των παραθυρεοειδών ξεκινάει με τη λήψη ιστορικού και την κλινική εξέταση. Η διάγνωση του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού τίθεται μέσω εξετάσεων αίματος.
Η μέτρηση ασβεστίου και παραθορμόνης δεν αρκεί. Συμπληρωματικές εξετάσεις που μπορεί να βοηθήσουν στη διάγνωση περιλαμβάνουν το επίπεδο φωσφόρου στο αίμα, το επίπεδο βιταμίνης D, τα επίπεδα ασβεστίου στα ούρα (μια εξέταση ούρων 24ώρου για το ασβέστιο) και το επίπεδο κρεατινίνης). Το 24ωρο επίπεδο ασβεστίου ούρων θα βοηθήσει να προσδιοριστεί εάν το άτομο έχει οικογενή υποασβεστιουρική υπερασβεσταιμία (μια καλοήθης κατάσταση που δεν απαιτεί χειρουργική επέμβαση). Τα επίπεδα της βιταμίνης D πρέπει να ελέγχονται επειδή τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D μπορεί να προκαλούν δευτεροπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό.